Dấu hiệu nhận biết rối loạn do mất người thân | Safe and Sound

Khi người thân của mình qua đời, nhiều người trải qua một khoảng thời gian dài đau buồn. Sự đau buồn là một phản ứng bình thường trước một mất mát lớn. Khi những cảm giác mất mát này không biến mất dù thời gian dài đã trôi qua, rất có thể đây là biểu hiện của bệnh lý. Theo các chuyên gia tâm lý, nỗi đau có thể bao gồm nhiều phản ứng về mặt tinh thần, thể chất, xã hội hoặc cảm xúc khác nhau.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Rối loạn do mất người thân là gì?

Các chuyên gia tâm lý cho biết, khi người thân hay người mà ta thương yêu mất đi, hầu như ai cũng trải qua một giai đoạn trầm buồn. Những cảm xúc thường gặp nhất là buồn bã, mất mát hay tiếc nuối. Nhưng rồi dần dần, khi thời gian qua đi, mọi người sẽ có thể học cách chấp nhận và tiếp tục sống.

Tuy nhiên, khi những cảm giác mất mát này không biến mất dù thời gian dài đã trôi qua, rất có thể đây là biểu hiện của bệnh lý. Rối loạn này được chuyên gia tâm lý gọi là rối loạn do mất người thân. Khi đó, người bệnh cảm nhận nỗi đau một cách kéo dài và không thể hồi phục được. Họ không thể trở lại với cuộc sống hàng ngày, hay gặp khó khăn trong sinh hoạt, đời sống.

Ảnh 1: Rối loạn do mất người thân có thể bao gồm nhiều phản ứng về mặt tinh thần, thể chất, cảm xúc,...

Theo các chuyên gia tâm lý, mỗi người có cách vượt qua nỗi đau khác nhau. Thông thường, các giai đoạn mà một người trải qua khi có mất mát có thể là:

Chấp nhận mất mát.
Cho phép bản thân trải qua cảm giác đau buồn vì mất mát.
Thích nghi với cuộc sống mới khi người thân đã không còn bên cạnh.
Có những mối quan hệ mới.

Những giai đoạn này có thể không xảy ra theo thứ tự. Chúng có thể thay đổi tuỳ theo trường hợp của từng người.

2. Các triệu chứng của rối loạn do mất người thân

Cảm thấy rất buồn do sự mất mát.
Không còn quan tâm vào thứ gì khác ngoài sự ra đi của người thân yêu.
Tỏ ra cực kỳ quan tâm đến những thứ mà người thân đã mất để lại hoặc hành động tránh né chúng để tránh gợi nhớ.
Ngày càng trở nên tiều tuỵ, hao mòn vì sự mất mát.

Ảnh 2: Người bệnh cảm thấy đau buồn vì cái chết của người thân yêu

Gặp vấn đề trong việc chấp nhận sự thật về cái chết.
Cảm giác tê cứng hay lãnh đạm.
Cảm giác cay đắng về cái chết.
Thấy cuộc sống trở nên vô nghĩa và không đáng sống.
Mất niềm tin vào người khác.
Mất khả năng tận hưởng những niềm vui hay cảm xúc tích cực.

3. Các đặc trưng để chẩn đoán rối loạn do mất người thân

Buồn rầu thường kết hợp với sự ám ảnh bị mất người thân. Tuy nhiên, nỗi buồn này có thể kết hợp với các triệu chứng giống trầm cảm như:

Cảm xúc trầm, buồn
Rối loạn giấc ngủ
Mất hứng thú
Cảm thấy có lỗi hoặc tự phê phán bản thân, bồn chồn

Bệnh nhân có thể:

Từ bỏ các hoạt động thường ngày và các mối quan hệ xã hội.
Cảm thấy khó khăn khi nghĩ về tương lai.

Cần chú ý rằng không phải ai cũng có những biểu hiện giống nhau hoặc tất cả các biểu hiện trên và mức độ có thể biến đổi. Để đưa ra chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp, việc tìm kiếm sự tư vấn từ các bác sĩ tâm lý và chuyên gia tâm lý là quan trọng. Những người có rối loạn sau biến cố mất người thân cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu triệu chứng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ trầm cảm mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người.

4. Điều trị rối loạn do mất người thân

4.1. Tâm lý liệu pháp

Ảnh 3: Liệu pháp tâm lý là phương pháp điều trị được sử dụng phổ biến nhất

Liệu pháp tâm lý thường được sử dụng để điều trị nỗi đau do mất người thân. Cùng với các chuyên gia tâm lý, người bệnh được học về nỗi đau do mất người thân và cách điều trị nó ra sao; khám phá các chủ đề như các phản ứng với nỗi đau, các triệu chứng của rối loạn do mất người thân và đối chiếu lại với trường hợp của bản thân; khám quá quá trình của tư duy và cảm xúc; cải thiện các kỹ năng để đối mặt với vấn đề.

Những liệu pháp tâm lý khác có thể được sử dụng kết hợp nếu bệnh nhân có các rối loạn khác như trầm cảm hay rối loạn stress sau sang chấn

Trị liệu tâm lý như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), có thể có hiệu quả trong việc kiểm soát lo âu sau sang chấn mất người thân. Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý có thể giúp các bạn phát triển các chiến lược đối phó, nhận ra những kiểu suy nghĩ lệch lạc và hướng tới trạng thái tinh thần khỏe mạnh hơn. Các phương pháp trị liệu tâm lý, đặc biệt là CBT (Cognitive Behavioral Therapy), đã chứng tỏ được hiệu quả trong việc kiểm soát những nỗi lo lắng, ám ảnh và sợ hãi. Phương pháp này tập trung vào việc thay đổi cách suy nghĩ và hành vi tiêu cực. Thông qua hướng dẫn của một chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm lý, bạn sẽ học cách nhận biết và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực thành tích cực hơn, giúp cải thiện tâm trạng và tạo ra thái độ tích cực hơn trong cuộc sống hàng ngày.

Để giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:

- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.

- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.

- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.

4.2. Điều trị dùng thuốc

Hiện tại, các nghiên cứu của chuyên gia tâm lý về việc sử dụng thuốc để điều trị còn ít. Đối với các bệnh nhân có rối loạn do mất người thân kết hợp với trầm cảm, thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng.

5. Bác sỹ tâm lý Safe and Sound sẽ giúp bạn như thế nào?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…

- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý

- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả

- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.